Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to give in marriage

  • 1 matrimonium

    mātrĭmōnĭum, ii, n. [mater], wedlock, marriage, matrimony.
    I.
    Lit. (class.):

    ire in matrimonium,

    i. e. to be married, Plaut. Trin. 3, 3, 4:

    in matrimonium dare, opp. in concubinatum,

    id. ib. 3, 2, 65: alicujus tenere, to be one's spouse:

    te Q. Metelli matrimonium tenuisse sciebas,

    Cic. Cael. 14, 34:

    in matrimonium dare alicui filiam suam,

    to give in marriage, Caes. B. G. 1, 3:

    in matrimonium ducere alicujus filiam,

    to marry, Cic. Clu. 44, 125:

    in matrimonium petere sibi aliquam,

    to ask in marriage, Suet. Caes. 27:

    in matrimonium collocare,

    to give in marriage, Cic. Div. 1, 46, 104:

    in matrimonium collocare (filiam),

    Gai. Inst. 2, 235; 238:

    locare in matrimonio stabili et certo,

    to take in marriage, marry, id. Phil. 2, 18, 44:

    matrimonio uxorem exigere,

    to put her away, repudiate her, Plaut. Merc. 4, 6, 6; so,

    matrimonio exturbare,

    Tac. A. 11, 12:

    dimittere aliquam e matrimonio,

    to put her away, to repudiate, divorce her, Suet. Tib. 49:

    justum matrimonium est, si, etc.,

    lawful marriage, Ulp. Fragm. 5, 2:

    non justo contractum,

    Gai. Inst. 1, 87.—
    II.
    Transf., in plur., married women, wives (post-Aug.):

    matrimonia et pecudes hostium praedae destinare,

    Tac. A. 2, 13 fin.; Suet. Caes. 52:

    severius matrimonia sua viri coercerent,

    Just. 3, 3; 3, 5; 18, 5:

    matrimonia a finitimis petita,

    Flor. 1, 1, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > matrimonium

  • 2 locō

        locō āvī (locāssint, for locāverint, C.), ātus, āre    [locus], to place, put, lay, set, dispose, arrange: cohortes in fronte, S.: cadavera in arcā, N.: crates adversas locari iubet, Cs.: cum sol ita locatus fuisset, ut, etc.: Fundamenta (urbis), V.: litore Moenia, V.: vicos, Ta.: stipendium, S.—Fig., to place, put, set, lay, fix, establish, constitute: inter recte factum atque peccatum media locabat quaedam: eo loco locati sumus, ut, etc.: prudentia est locata in delectu bonorum et malorum, consists in.—To place in marriage, give away, give in marriage, marry: filiam suam, T.: nuptum virginem adulescenti, T.— To let, lease, hire, farm out: vectigalia: agrum frumento, L.: fundum: vocem, i. e. rant for pay (on the stage), Iu.: disciplina (histrionis) locabat se non minus HS CCCI[C ][C ][C ], yielded.—To give out on contract, contract for making, have done by contract: statuam faciendam: anseribus cibaria publice locantur (sc. praebenda): Iunoni templum (sc. exstruendum), L.: secanda marmora, H. — To put out, place profitably: beneficia apud gratos, L.: Bene facta male locata male facta arbitror, Enn. ap. C.
    * * *
    I
    for, in the place of, instead of
    II
    locare, additional forms V
    place, put, station; arrange; contract (for); farm out (taxes) on contract
    III
    locare, locavi, locatus V
    place, put, station; arrange; contract (for); farm out (taxes) on contract

    Latin-English dictionary > locō

  • 3 mātrimōnium

        mātrimōnium ī, n    [mater], wedlock, marriage, matrimony: si ex usu esset nostro hoc matrimonium, T.: Metelli matrimonium tenuisse, had been the wife of: ei filiam suam in matrimonium dat, gives in marriage, Cs.: Sarsiam in matrimonium ducere, marry: te in matrimonium conlocare, to give in marriage: in matrimonio conlocavit, gave in marriage.—Wives: matrimonia praedae destinare, Ta.
    * * *
    marriage; matrimony

    Latin-English dictionary > mātrimōnium

  • 4 trado

    trādo ( transdo, C. I. L. 1, 198, 54 and 58; Ter. Phorm. prol. 2, and most freq. in Cæs.; v. infra; cf. Neue, Formenl. 2, 734), dĭdi, dĭtum, 3 (in tmesi: transque dato endoque plorato, i. e. tradito et implorato, Vet. Lex ap. Fest. s. v. sub vos, p. 309 Müll.), v. a. [trans-do], to give up, hand over, deliver, transmit, surrender, consign (syn.: dedo, remitto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Form trado:

    ut amico traderem (thesaurum),

    Plaut. Trin. 1, 2, 143:

    mihi trade istuc (argentum),

    id. As. 3, 3, 99; id. Curc. 3, 15: aliquid [p. 1884] in manum, id. Merc. 2, 2, 7:

    poculum alicui,

    Cic. Tusc. 1, 40, 96:

    aedem Castoris sartam tectam,

    id. Verr. 2, 1, 50, § 131:

    magistris traditi,

    id. Tusc. 3, 1, 2:

    pecuniam regiam quaestoribus,

    Liv. 24, 23, 3:

    pueros magistris,

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    equos domitoribus,

    Cic. Off. 1, 26, 90:

    testamentum tibi legendum,

    Hor. S. 2, 5, 51:

    ademptus Hector Tradidit fessis leviora tolli Pergama Graiis,

    id. C. 2, 4, 11:

    miserat ad legatum Romanum, traditurum se urbem,

    Liv. 34, 29, 9:

    armis traditis,

    Caes. B. G. 1, 27; 2, 13:

    obsides, arma, perfugae traditi,

    id. ib. 1, 28: hunc ad carnificem. Plaut. Rud. 3, 6, 19:

    in pistrinum tradier,

    id. Most. 1, 1, 16:

    aliquem in custodiam vel in pistrinum,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    aliquem supplicio,

    Suet. Vit. 14:

    Augustus filiam suam equiti Romano tradere meditatus est,

    to give in marriage, Tac. A. 4, 40 med. —With acc. of place:

    ea quae in Insulā erat Achradinam tradita est,

    Liv. 24, 23, 4.—
    (β).
    Form transdo: tot tropaea transdes, Att. ap. Non. 517, 26 (Trag. Rel. v. 366 Rib.):

    navem in fugam transdunt,

    id. ib. 155, 8 (Trag. Rel. v. 630 ib.):

    ut arma per manus necessario transderentur,

    Caes. B. C. 1, 68:

    per manus sevi ac picis transditas glebas,

    id. B. G. 7, 25; Hirt. B. G. 8, 15:

    sibi captivos transdi,

    Caes. B. C. 3, 71:

    neque se hostibus transdiderunt,

    id. B. G. 7, 77:

    se (alicui),

    id. ib. 7, 47; Hirt. B. G. 8, 43:

    se adversariis ad supplicium,

    Caes. B. C. 1, 76.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to deliver, commit, intrust, confide for shelter, protection, imprisonment, etc. (syn.: commendo, committo).
    (α).
    Form trado:

    sic ei te commendavi et tradidi,

    Cic. Fam. 7, 17, 2:

    totum denique hominem tibi ita trado de manu, ut aiunt, in manum tuam,

    id. ib. 7, 5, 3:

    alicui se laudare et tradere,

    Hor. Ep. 1, 9, 3:

    hunc hominem velles si tradere,

    id. S. 1, 9, 47; id. Ep. 1, 18, 78:

    hos (obsides) Aeduis custodiendos tradit,

    Caes. B. G. 6, 4; Liv. 22, 22, 4:

    catenis ligatus traditur,

    id. 24, 45, 9:

    in tuam custodiam meque et meas spes trado,

    Plaut. Most. 2, 1, 59.—
    (β).
    Form transdo:

    ab illo transditum initio et commendatum,

    Caes. B. C. 3, 57:

    sibi a Divitiaco transditus,

    id. B. G. 7, 39. —
    2.
    To give up or surrender treacherously, to betray:

    causam tradere advorsariis,

    Ter. Phorm. 2, 1, 7:

    quos tradituros sperabas, vides judicare,

    Cic. Rosc. Am. 22, 61:

    tibi trado patriosque meosque Penates,

    Ov. M. 8, 91:

    ferisne paret populandas tradere terras?

    id. ib. 1, 249:

    tradimur, heu!

    Claud. in Rufin. 2, 261:

    Judas ausus magistrum tradere,

    Sedul. 2, 74.—
    II.
    Trop.
    A. (α).
    Form trado:

    et meam partem loquendi et tuam trado tibi,

    Plaut. As. 3, 1, 14:

    eo ego, quae mandata, amicus amicis tradam,

    id. Merc. 2, 3, 51:

    quae dicam trade memoriae,

    Cic. Rep. 6, 10, 10 (different from tradere memoriae, B. 2. b.):

    si liberam possessionem Galliae sibi tradidisset,

    Caes. B. G. 1, 44:

    Cingetorigi principatus atque imperium est traditum,

    id. ib. 6, 8.— Poet., with inf.:

    tristitiam et metus Tradam protervis in mare Creticum Portare ventis,

    Hor. C. 1, 26, 2.—
    (β).
    Form transdo:

    summa imperii transditur Camulogeno Aulerco,

    Caes. B. G. 7, 57:

    Vergasillauno Arverno summa imperii transditur,

    id. ib. 7, 76.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., with se, to give one ' s self up, to yield, surrender, or devote one ' s self to any thing:

    se totos voluptatibus,

    Cic. Lael. 23, 86:

    se quieti,

    id. Div. 1, 29, 61: se lacrimis ac tristitiae, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2:

    se studiis vel otio,

    Plin. Ep. 1, 9, 7:

    si se consiliis ejus (rex) tradidisset,

    Flor. 2, 8, 6:

    se in studium aliquod quietum,

    Cic. Inv. 1, 3, 4:

    se in disciplinam alicujus,

    id. Phil. 2, 2, 3; cf.:

    cogitationibus suis traditus,

    Sen. Ep. 9, 16.—
    2.
    To make over, transmit, as an inheritance; to leave behind, bequeath (syn. lēgo):

    qui in morte regnum Hieroni tradidit,

    Plaut. Men. 2, 3, 59: inimicitias posteris, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3:

    consuetudo a majoribus tradita,

    Cic. Div. 2, 72, 150:

    morbi per successiones traduntur,

    Plin. Ep. 1, 12, 4: traduntque metus. Sil. 4, 32:

    traditumque inde fertur, ut in senatum vocarentur,

    it is said that this was the origin of the custom, Liv. 2, 1, 11.—
    b.
    To hand down or transmit to posterity by written communication; to relate, narrate, recount:

    quarum nomina multi poëtae memoriae tradiderunt,

    Cic. Inv. 2, 1, 3: pugnae memoriam posteris, Liv. 8, 10, 8:

    cujus (Socratis) ingenium variosque sermones immortalitati scriptis suis Plato tradidit,

    Cic. de Or. 3, 16, 60:

    qualia permulta historia tradidit,

    id. Div. 1, 53, 121:

    aliquid posteris,

    Plin. Ep. 6, 16, 1:

    tradit Fabius Pictor in Annalibus suis, hirundinem, etc.,

    Plin. 10, 24, 34, § 71:

    ipsum regem tradunt... operatum his sacris se abdidisse,

    Liv. 1, 31, 8.—Esp., pass. pers. or impers., it is said, is recorded, they say, etc.:

    qui (Aristides) unus omnium justissimus fuisse traditur,

    Cic. Sest. 67, 141: cujus (Lycurgi) temporibus Homerus etiam fuisse traditur. id. Tusc. 5, 3, 7:

    nec traditur certum, nec interpretatio est facilis,

    Liv. 2, 8, 8; cf. id. 9, 28, 5:

    sic enim est traditum,

    Cic. Leg. 1, 1, 3; cf.:

    hoc posteris memoriae traditum iri, Aequos et Volscos, etc.,

    Liv. 3, 67, 1:

    Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse traditum est,

    Cic. Tusc. 1, 3, 5:

    ut Isocratem dixisse traditum est,

    id. Brut. 56, 204:

    unguenta quis primus invenerit, non traditur,

    Plin. 13, 1, 1, § 2:

    de hoc constantius traditur,

    Front. Aquaed. 7; cf.: traditur memoriae, with subj.-clause, Liv. 5, 21, 16. —
    3.
    To deliver by teaching; to propose, propound, teach any thing (syn. praecipio).
    (α).
    Form trado:

    ea, quae dialectici nunc tradunt et docent,

    Cic. Fin. 4, 4, 9:

    elementa loquendi,

    id. Ac. 2, 28, 92:

    praecepta dicendi,

    id. de Or. 1, 18, 84:

    optimarum artium vias meis civibus,

    id. Div. 2, 1, 1:

    aliquid artificio et viă,

    id. Fin. 4, 4, 10:

    haec subtilius,

    id. ib. 1, 9, 31:

    aliquid,

    Caes. B. G. 7, 22:

    virtutem hominibus,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    eodem tempore tradi omnia et percipi possint,

    Quint. 1, 12, 1:

    nec tamquam tradita sed tamquam innata,

    id. 7, 10, 14:

    praecepta,

    Sen. Ep. 40, 3.— Absol.:

    si qua est in his culpa, tradentis (i.e. magistri) est,

    Quint. 3, 6, 59.—
    (β).
    Form transdo:

    multa praeterea de sideribus atque eorum motu... disputant et juventuti transdunt,

    Caes. B. G. 6, 14:

    Minervam operum atque artificiorum initia transdere,

    id. ib. 6, 17.—
    4.
    Aliquid oblivioni, to forget utterly (late Lat.):

    omnes justitiae ejus oblivioni tradentur,

    Vulg. Ezech. 33, 13; Greg. Mag. in Job, 25, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > trado

  • 5 iungō

        iungō ūnxī, ūnctus, ere    [IV-], to join together, unite, connect, attach, fasten, yoke, harness: Narcissum et florem anethi, V.: ostia, shut, Iu.: iunctas quatere fenestras, H.: oscula, exchange, O.: da iungere dextram, clasp, V.: Ticinum ponte, span, L.: ratibus flumen, bridge, L.: iunctae umbone phalanges, Iu.: pontīs et propugnacula, i. e. connect the bulwarks by bridges, V.: hoc opus ut aedificio iungatur, Cs.: Humano capiti cervicem equinam, H.: mortua corpora vivis, V.: se Romanis, L.: Ne castris iungant (i. e. se), V.: tigna bina inter se, Cs.: corpora inter se iuncta: erat cum pede pes iunctus, O.: digitis medio cum pollice iunctis, O.—To harness, yoke, attach: angues ingentes alites iuncti iugo, Pac. ap. C.: iunge pares, i. e. in pairs, V.: grypes equis, V.: curru Equos, to the car, V.: raeda equis iuncta: iuncta vehicula mille, L.—In P. pass., adjoining, continuous with: iuncta pharetratis Sarmatis ora Getis, O.—Of troops, etc., to join, unite: cum fratre copias, L.: agmina, V.— To add, give in addition: Commoda praeterea iungentur multa caducis, Iu.— To make by joining: camera lapideis fornicibus iuncta, built with, S.—To bring together, join, unite: cum hominibus consuetudines: an virtus et voluptas inter se iungi possint.—Of persons, to join, unite, bring together, associate, attach, ally: nos sibi amicos, T.: se tecum omni scelere: se Romanis, make an alliance with, L.: (eam) conubio, give in marriage, V.: me sibi, marry, V.: variis albae iunguntur columbae, O.: si populus R. foedere iungeretur regi, L.: hospitio cum iungeret absens (i. e. se), V.—To make by joining, enter into: cum hominibus amicitias: societatem cum populo R., L.—Of words, to join, unite, make by joining, compound: iuncta verba: carmina, compose, V.

    Latin-English dictionary > iungō

  • 6 iungō

        iungō ūnxī, ūnctus, ere    [IV-], to join together, unite, connect, attach, fasten, yoke, harness: Narcissum et florem anethi, V.: ostia, shut, Iu.: iunctas quatere fenestras, H.: oscula, exchange, O.: da iungere dextram, clasp, V.: Ticinum ponte, span, L.: ratibus flumen, bridge, L.: iunctae umbone phalanges, Iu.: pontīs et propugnacula, i. e. connect the bulwarks by bridges, V.: hoc opus ut aedificio iungatur, Cs.: Humano capiti cervicem equinam, H.: mortua corpora vivis, V.: se Romanis, L.: Ne castris iungant (i. e. se), V.: tigna bina inter se, Cs.: corpora inter se iuncta: erat cum pede pes iunctus, O.: digitis medio cum pollice iunctis, O.—To harness, yoke, attach: angues ingentes alites iuncti iugo, Pac. ap. C.: iunge pares, i. e. in pairs, V.: grypes equis, V.: curru Equos, to the car, V.: raeda equis iuncta: iuncta vehicula mille, L.—In P. pass., adjoining, continuous with: iuncta pharetratis Sarmatis ora Getis, O.—Of troops, etc., to join, unite: cum fratre copias, L.: agmina, V.— To add, give in addition: Commoda praeterea iungentur multa caducis, Iu.— To make by joining: camera lapideis fornicibus iuncta, built with, S.—To bring together, join, unite: cum hominibus consuetudines: an virtus et voluptas inter se iungi possint.—Of persons, to join, unite, bring together, associate, attach, ally: nos sibi amicos, T.: se tecum omni scelere: se Romanis, make an alliance with, L.: (eam) conubio, give in marriage, V.: me sibi, marry, V.: variis albae iunguntur columbae, O.: si populus R. foedere iungeretur regi, L.: hospitio cum iungeret absens (i. e. se), V.—To make by joining, enter into: cum hominibus amicitias: societatem cum populo R., L.—Of words, to join, unite, make by joining, compound: iuncta verba: carmina, compose, V.

    Latin-English dictionary > iungō

  • 7 colloco

    col-lŏco ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to place together, to arrange, to station, lay, put, place, set, set up, erect, etc., a thing (or person) somewhere (class. in prose and poetry; cf.: statuo, pono, sisto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.; constr. usu. with in and abl. (cf. Ramsh. Gr. p. 467 sq.; Zumpt, Gr. § 489); more rarely with in and acc.; also with other prepositions, or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    istam conloca cruminam in collo plane,

    Plaut. As. 3, 3, 67:

    in rostris collocati,

    Cic. Sest. 38, 83:

    aliquem in cubili,

    id. Tusc. 2, 17, 39:

    in navi,

    id. Planc. 41, 97:

    in custodiā,

    id. Phil. 7, 7, 19; id. Par. 3, 2, 25:

    in solitudine,

    id. Lael. 23, 87:

    uno quidque in loco,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    Herculem in concilio caelestium,

    id. Off. 3, 5, 25:

    legiones in cervicibus nostris,

    id. Fam. 12, 23, 2; id. Agr. 2, 27, 74:

    legionem in eis locis hiemandi causā,

    Caes. B. G. 3, 1; cf.:

    exercitum in hibernis,

    id. ib. 3, 29 fin.:

    me in gremio Veneris,

    Cat. 66, 56:

    pedem grabati In collo sibi,

    id. 10, 23:

    insidias bipertito in silvis,

    Caes. B. G. 5, 32:

    quas (copias) in convalle in insidiis,

    id. ib. 3, 20:

    juvenem in latebris,

    Verg. G. 4, 424 al.:

    tabulas bene pictas in bono lumine,

    Cic. Brut. 75, 261; id. Pis. 25, 61:

    supremo In monte saxum,

    Hor. Epod. 17, 68:

    corpus in vestibulo,

    Suet. Aug. 100; Cat. 10, 23:

    praesidia in litore,

    Nep. Hann. 11, 4.—With locat. proper names;

    of towns: classem Miseni et alteram Ravennae,

    Suet. Aug. 49:

    singulas cohortes, Puteolis et Ostiae,

    id. Claud. 25:

    se Athenis collocavit,

    established himself, settled there, Cic. Fin. 5, 2, 4.—So also with adv. of place:

    occupato oppido, ibi praesidium collocavit,

    Caes. B. G. 1, 38; 7, 9:

    ubi iste castra collocarat,

    Cic. Verr. 2, 5, 37, § 96. —
    (β).
    With in and acc.:

    in tabernam vasa et servos,

    Plaut. Men. 5, 6, 27:

    me in arborem,

    id. Aul. 4, 8, 6:

    eam in lectum,

    Ter. Eun. 3, 5, 45 (ipsum verbum collocant proprium est, et ascribitur pronubis, Don.):

    exercitum in provinciam hiemandi gratia,

    Sall. J. 61, 2; cf.

    supra,

    Caes. B. G. 3, 1, and 3, 29; cf. also id. ib. 1, 18, B. 1. infra:

    maxilla ubi in suam sedem collocata est,

    Cels. 8, 7.—
    (γ).
    With simple abl.:

    oculos pennis,

    Ov. M. 1, 723.—
    (δ).
    With other prepositions (freq. in Suet.): comites apud ceteros hospites, to lodge, quarter, Cic. Verr. [p. 368] 2, 1, 24, §

    63: ut ante suum fundum Miloni insidias conlocaret,

    to lay an ambush for, id. Mil. 10, 27:

    cohortis legionarias quattuor advorsum pedites hostium,

    Sall. J. 51, 3:

    legiones propius Armeniam,

    Tac. A. 13, 7; cf.:

    ipse propior montem suos conlocat,

    Sall. J. 49, 1:

    obsides super se,

    Suet. Aug. 43:

    singulas infra se,

    id. Calig. 24:

    juxta se,

    id. Ner. 13:

    circa se,

    id. Tit. 9, consulares super pulpitum, id. Calig. 54:

    lecticam pro tribunali,

    id. Aug. 33.—
    (ε).
    Absol.: sine tumultu praesidiis conlocatis: Sall. C. 45, 2; cf. Caes. B. G. 3, 4; 4, 33:

    tabulis et signis propalam collocatis,

    Cic. de Or. 1, 35, 161:

    columnas neque rectas, neque e regione,

    id. Q. Fr. 3, 1, 1, § 2:

    lecticae collocabantur,

    id. Phil. 5, 6, 18:

    signum Jovis,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    sedes ac domicilium,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6:

    postquam impedimenta collocata animadvertit,

    Liv. 44, 37, 1 (cf.:

    constituere impedimenta,

    id. 44, 36, 6):

    chlamydem, ut pendeat apte,

    Ov. M. 2, 734:

    collocat hasta sues,

    lays prostrate, kills, Mart. 5, 65, 10:

    reliqua signa in subsidio (i. e. ad subsidium) artius conlocat,

    Sall. C. 59, 2; so,

    ceterum exercitum in subsidiis,

    id. ib. § 5 Kritz N. cr.:

    vos, bonae feminae, collocate puellulam (cf. B. 1. infra),

    Cat. 61, 184.—
    B.
    Esp.
    1.
    To give in marriage:

    filiam alicui,

    Tac. Agr. 9 fin.; cf. Suet. Claud. 27; so Cic. Brut. 26, 98; Nep. Att. 19, 4; Suet. Caes. 21; id. Aug. 64; id. Calig. 24; id. Dom. 22 al.:

    matrem homini nobilissimo,

    Caes. B. G. 1, 18:

    aliquam in matrimonium,

    Cic. Div. 1, 46, 104;

    together with in matrimonio,

    Dig. 36, 1, 77:

    eam in se dignam condicionem,

    Plaut. Trin. 1, 2, 122:

    sororem ex matre et propinquas suas nuptum in alias civitates,

    Caes. B. G. 1, 18; so,

    nuptum,

    Plaut. Trin. 3, 3, 7; Col. 4, 3, 6; Dig. 3, 2, 11.—Less freq. absol.:

    virginem,

    Nep. Epam. 3, 5:

    filiam alicujus,

    id. Arist. 3, 3; cf.:

    in collocandā filiā,

    Tac. A. 4, 39:

    collocantis filiam,

    Just. 9, 6, 2.—
    2.
    Collocare pecuniam, dotem, faenus, etc., a mercantile t. t., to give, lay out, invest, advance, place money, a dowry, wealth, etc.:

    rem herilem,

    Plaut. Men. 5, 6, 2:

    in eā provinciā pecunias magnas collocatas habent,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 18; cf.:

    pecunias in emptiones praediorum,

    Dig. 17, 1, 2:

    pecunias graviore faenore,

    Suet. Aug. 39:

    curavit, ut in eo fundo dos collocaretur,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    nusquam posse eam (pecuniam) melius conlocari,

    id. ib. 5, 15:

    duas patrimonii partes in solo,

    Suet. Tib. 48; cf.:

    duas faenoris partes in agris,

    Tac. A. 6, 17:

    pecuniam idoneis nominibus,

    Dig. 35, 2, 88.— Hence,
    b.
    In gen., to employ, invest money in some way:

    patrimonium suum non effudit: in rei publicae salute collocavit,

    Cic. Phil. 3, 2, 3:

    miliens sestertium eā munificentiā collocatum,

    Tac. A. 6, 45.—
    3.
    (Like the Gr. protithenai.) To lay out a dead body in state in the vestibulum:

    aliquem sancte ac reverenter in hortis Domitiis,

    Capitol. Anton. p. 5; v. Casaub. ad h. l.—
    II.
    Trop. (in good prose; most freq. in Cic. and Quint.).
    A.
    In gen., acc. to I. A., to place, set, station, dispose of, occupy, employ, put.
    (α).
    With in and abl.:

    illum multa in pectore suo conlocare oportet,

    Plaut. Pers. 1, 1, 8:

    res est videnda in tuto ut conlocetur,

    Ter. Heaut. 4, 3, 11; 4, 3, 17:

    ut totos se in optimo vitae statu exquirendo collocarent,

    employed, occupied themselves, Cic. Tusc. 5, 1, 2; cf.:

    totum se in cognitione et scientiā,

    id. Off. 1, 44, 158:

    sese palam in meretriciā vitā,

    id. Cael. 20, 49:

    philosophiam in urbibus,

    id. Tusc. 5, 4, 10:

    in animis ego vestris omnes triumphos meos condi et collocari volo,

    to be placed, deposited, id. Cat. 3, 11, 26:

    omne suum studium in doctrinā ac sapientiā,

    to apply, employ, id. Q. Fr. 1, 1, 10, § 29:

    spem in incerto reliqui temporis eventu,

    id. Quint. 26, 83:

    adulescentiam suam in amore et voluptatibus,

    to employ, spend, id. Cael. 17, 39:

    bonas horas male,

    Mart. 1, 113, 3:

    omnium longitudinum et brevitatum in sonis judicium ipsa natura in auribus nostris collocavit,

    placed, Cic. Or. 51, 173:

    in conspectu,

    Quint. 7, 1, 4:

    famam in tuto,

    id. 12, 11, 7. —
    (β).
    With in and acc.:

    in otium se,

    Plaut. Merc. 3, 2, 10:

    homines quattuor In soporem,

    to put into the sleep of death, id. Am. 1, 1, 148.—
    (γ).
    With simple abl.:

    et propriis verbis et ordine collocatis,

    Quint. 9, 1, 7:

    ordine collocati sensus,

    id. 7, 10, 16. —
    (δ).
    With other prepositions: est et in nominibus ex diverso collocatis sua gratia, Quint. 9, 3, 86.—
    (ε).
    Absol., to set in order, arrange, etc.:

    rem militarem,

    Cic. Fam. 2, 13, 3:

    aedilitas recte collocata,

    id. Verr. 2, 5, 14, § 37:

    tuā nobis auctoritate opus est ad collocandum aliquem civitatis statum,

    id. Ep. ad Brut. 1, 15, 12:

    vix ut iis rebus, quas constituissent, conlocandis atque administrandis tempus daretur,

    Caes. B. G. 3, 4: omnibus rebus confectis et collocatis, Auct. B. Alex. 33 fin. —In rhet.: verba collocata, i. e. in their relative positions (opp. simplicia), Cic. Or. 24, 80 sq.:

    ut apte collocentur (verba),

    Quint. 8, prooem. § 26; cf. id. § 31; 10, 2, 13; 8, 1, 1; 10. 1, 4;

    9, 4, 1 al. —Rare: de cujus moderatione... in prioribus libris satis collocavi (= scripsi, dixi),

    have brought forward, put forth, Tac. A. 6, 27 fin.
    B.
    Acc. to I. B. 2.: quamobrem melius apud bonos quam apud fortunatos beneficium collocari puto, to put or place, as at interest, Cic. Off. 2, 20, 70; id. Verr. 2, 5, 22, § 56:

    bene,

    id. Fam. 13, 28, 3; cf.:

    ut pecuniae non quaerendae solum ratio est, verum etiam conlocandae... sic gloria et quaerenda et conlocanda ratione est,

    id. Off. 2, 12, 42.

    Lewis & Short latin dictionary > colloco

  • 8 conloco

    col-lŏco ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to place together, to arrange, to station, lay, put, place, set, set up, erect, etc., a thing (or person) somewhere (class. in prose and poetry; cf.: statuo, pono, sisto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.; constr. usu. with in and abl. (cf. Ramsh. Gr. p. 467 sq.; Zumpt, Gr. § 489); more rarely with in and acc.; also with other prepositions, or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    istam conloca cruminam in collo plane,

    Plaut. As. 3, 3, 67:

    in rostris collocati,

    Cic. Sest. 38, 83:

    aliquem in cubili,

    id. Tusc. 2, 17, 39:

    in navi,

    id. Planc. 41, 97:

    in custodiā,

    id. Phil. 7, 7, 19; id. Par. 3, 2, 25:

    in solitudine,

    id. Lael. 23, 87:

    uno quidque in loco,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    Herculem in concilio caelestium,

    id. Off. 3, 5, 25:

    legiones in cervicibus nostris,

    id. Fam. 12, 23, 2; id. Agr. 2, 27, 74:

    legionem in eis locis hiemandi causā,

    Caes. B. G. 3, 1; cf.:

    exercitum in hibernis,

    id. ib. 3, 29 fin.:

    me in gremio Veneris,

    Cat. 66, 56:

    pedem grabati In collo sibi,

    id. 10, 23:

    insidias bipertito in silvis,

    Caes. B. G. 5, 32:

    quas (copias) in convalle in insidiis,

    id. ib. 3, 20:

    juvenem in latebris,

    Verg. G. 4, 424 al.:

    tabulas bene pictas in bono lumine,

    Cic. Brut. 75, 261; id. Pis. 25, 61:

    supremo In monte saxum,

    Hor. Epod. 17, 68:

    corpus in vestibulo,

    Suet. Aug. 100; Cat. 10, 23:

    praesidia in litore,

    Nep. Hann. 11, 4.—With locat. proper names;

    of towns: classem Miseni et alteram Ravennae,

    Suet. Aug. 49:

    singulas cohortes, Puteolis et Ostiae,

    id. Claud. 25:

    se Athenis collocavit,

    established himself, settled there, Cic. Fin. 5, 2, 4.—So also with adv. of place:

    occupato oppido, ibi praesidium collocavit,

    Caes. B. G. 1, 38; 7, 9:

    ubi iste castra collocarat,

    Cic. Verr. 2, 5, 37, § 96. —
    (β).
    With in and acc.:

    in tabernam vasa et servos,

    Plaut. Men. 5, 6, 27:

    me in arborem,

    id. Aul. 4, 8, 6:

    eam in lectum,

    Ter. Eun. 3, 5, 45 (ipsum verbum collocant proprium est, et ascribitur pronubis, Don.):

    exercitum in provinciam hiemandi gratia,

    Sall. J. 61, 2; cf.

    supra,

    Caes. B. G. 3, 1, and 3, 29; cf. also id. ib. 1, 18, B. 1. infra:

    maxilla ubi in suam sedem collocata est,

    Cels. 8, 7.—
    (γ).
    With simple abl.:

    oculos pennis,

    Ov. M. 1, 723.—
    (δ).
    With other prepositions (freq. in Suet.): comites apud ceteros hospites, to lodge, quarter, Cic. Verr. [p. 368] 2, 1, 24, §

    63: ut ante suum fundum Miloni insidias conlocaret,

    to lay an ambush for, id. Mil. 10, 27:

    cohortis legionarias quattuor advorsum pedites hostium,

    Sall. J. 51, 3:

    legiones propius Armeniam,

    Tac. A. 13, 7; cf.:

    ipse propior montem suos conlocat,

    Sall. J. 49, 1:

    obsides super se,

    Suet. Aug. 43:

    singulas infra se,

    id. Calig. 24:

    juxta se,

    id. Ner. 13:

    circa se,

    id. Tit. 9, consulares super pulpitum, id. Calig. 54:

    lecticam pro tribunali,

    id. Aug. 33.—
    (ε).
    Absol.: sine tumultu praesidiis conlocatis: Sall. C. 45, 2; cf. Caes. B. G. 3, 4; 4, 33:

    tabulis et signis propalam collocatis,

    Cic. de Or. 1, 35, 161:

    columnas neque rectas, neque e regione,

    id. Q. Fr. 3, 1, 1, § 2:

    lecticae collocabantur,

    id. Phil. 5, 6, 18:

    signum Jovis,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    sedes ac domicilium,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6:

    postquam impedimenta collocata animadvertit,

    Liv. 44, 37, 1 (cf.:

    constituere impedimenta,

    id. 44, 36, 6):

    chlamydem, ut pendeat apte,

    Ov. M. 2, 734:

    collocat hasta sues,

    lays prostrate, kills, Mart. 5, 65, 10:

    reliqua signa in subsidio (i. e. ad subsidium) artius conlocat,

    Sall. C. 59, 2; so,

    ceterum exercitum in subsidiis,

    id. ib. § 5 Kritz N. cr.:

    vos, bonae feminae, collocate puellulam (cf. B. 1. infra),

    Cat. 61, 184.—
    B.
    Esp.
    1.
    To give in marriage:

    filiam alicui,

    Tac. Agr. 9 fin.; cf. Suet. Claud. 27; so Cic. Brut. 26, 98; Nep. Att. 19, 4; Suet. Caes. 21; id. Aug. 64; id. Calig. 24; id. Dom. 22 al.:

    matrem homini nobilissimo,

    Caes. B. G. 1, 18:

    aliquam in matrimonium,

    Cic. Div. 1, 46, 104;

    together with in matrimonio,

    Dig. 36, 1, 77:

    eam in se dignam condicionem,

    Plaut. Trin. 1, 2, 122:

    sororem ex matre et propinquas suas nuptum in alias civitates,

    Caes. B. G. 1, 18; so,

    nuptum,

    Plaut. Trin. 3, 3, 7; Col. 4, 3, 6; Dig. 3, 2, 11.—Less freq. absol.:

    virginem,

    Nep. Epam. 3, 5:

    filiam alicujus,

    id. Arist. 3, 3; cf.:

    in collocandā filiā,

    Tac. A. 4, 39:

    collocantis filiam,

    Just. 9, 6, 2.—
    2.
    Collocare pecuniam, dotem, faenus, etc., a mercantile t. t., to give, lay out, invest, advance, place money, a dowry, wealth, etc.:

    rem herilem,

    Plaut. Men. 5, 6, 2:

    in eā provinciā pecunias magnas collocatas habent,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 18; cf.:

    pecunias in emptiones praediorum,

    Dig. 17, 1, 2:

    pecunias graviore faenore,

    Suet. Aug. 39:

    curavit, ut in eo fundo dos collocaretur,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    nusquam posse eam (pecuniam) melius conlocari,

    id. ib. 5, 15:

    duas patrimonii partes in solo,

    Suet. Tib. 48; cf.:

    duas faenoris partes in agris,

    Tac. A. 6, 17:

    pecuniam idoneis nominibus,

    Dig. 35, 2, 88.— Hence,
    b.
    In gen., to employ, invest money in some way:

    patrimonium suum non effudit: in rei publicae salute collocavit,

    Cic. Phil. 3, 2, 3:

    miliens sestertium eā munificentiā collocatum,

    Tac. A. 6, 45.—
    3.
    (Like the Gr. protithenai.) To lay out a dead body in state in the vestibulum:

    aliquem sancte ac reverenter in hortis Domitiis,

    Capitol. Anton. p. 5; v. Casaub. ad h. l.—
    II.
    Trop. (in good prose; most freq. in Cic. and Quint.).
    A.
    In gen., acc. to I. A., to place, set, station, dispose of, occupy, employ, put.
    (α).
    With in and abl.:

    illum multa in pectore suo conlocare oportet,

    Plaut. Pers. 1, 1, 8:

    res est videnda in tuto ut conlocetur,

    Ter. Heaut. 4, 3, 11; 4, 3, 17:

    ut totos se in optimo vitae statu exquirendo collocarent,

    employed, occupied themselves, Cic. Tusc. 5, 1, 2; cf.:

    totum se in cognitione et scientiā,

    id. Off. 1, 44, 158:

    sese palam in meretriciā vitā,

    id. Cael. 20, 49:

    philosophiam in urbibus,

    id. Tusc. 5, 4, 10:

    in animis ego vestris omnes triumphos meos condi et collocari volo,

    to be placed, deposited, id. Cat. 3, 11, 26:

    omne suum studium in doctrinā ac sapientiā,

    to apply, employ, id. Q. Fr. 1, 1, 10, § 29:

    spem in incerto reliqui temporis eventu,

    id. Quint. 26, 83:

    adulescentiam suam in amore et voluptatibus,

    to employ, spend, id. Cael. 17, 39:

    bonas horas male,

    Mart. 1, 113, 3:

    omnium longitudinum et brevitatum in sonis judicium ipsa natura in auribus nostris collocavit,

    placed, Cic. Or. 51, 173:

    in conspectu,

    Quint. 7, 1, 4:

    famam in tuto,

    id. 12, 11, 7. —
    (β).
    With in and acc.:

    in otium se,

    Plaut. Merc. 3, 2, 10:

    homines quattuor In soporem,

    to put into the sleep of death, id. Am. 1, 1, 148.—
    (γ).
    With simple abl.:

    et propriis verbis et ordine collocatis,

    Quint. 9, 1, 7:

    ordine collocati sensus,

    id. 7, 10, 16. —
    (δ).
    With other prepositions: est et in nominibus ex diverso collocatis sua gratia, Quint. 9, 3, 86.—
    (ε).
    Absol., to set in order, arrange, etc.:

    rem militarem,

    Cic. Fam. 2, 13, 3:

    aedilitas recte collocata,

    id. Verr. 2, 5, 14, § 37:

    tuā nobis auctoritate opus est ad collocandum aliquem civitatis statum,

    id. Ep. ad Brut. 1, 15, 12:

    vix ut iis rebus, quas constituissent, conlocandis atque administrandis tempus daretur,

    Caes. B. G. 3, 4: omnibus rebus confectis et collocatis, Auct. B. Alex. 33 fin. —In rhet.: verba collocata, i. e. in their relative positions (opp. simplicia), Cic. Or. 24, 80 sq.:

    ut apte collocentur (verba),

    Quint. 8, prooem. § 26; cf. id. § 31; 10, 2, 13; 8, 1, 1; 10. 1, 4;

    9, 4, 1 al. —Rare: de cujus moderatione... in prioribus libris satis collocavi (= scripsi, dixi),

    have brought forward, put forth, Tac. A. 6, 27 fin.
    B.
    Acc. to I. B. 2.: quamobrem melius apud bonos quam apud fortunatos beneficium collocari puto, to put or place, as at interest, Cic. Off. 2, 20, 70; id. Verr. 2, 5, 22, § 56:

    bene,

    id. Fam. 13, 28, 3; cf.:

    ut pecuniae non quaerendae solum ratio est, verum etiam conlocandae... sic gloria et quaerenda et conlocanda ratione est,

    id. Off. 2, 12, 42.

    Lewis & Short latin dictionary > conloco

  • 9 maritata

    mărīto, āvi, ātum, 1, v. a. [1. maritus], to give a husband to one; hence to wed, marry, give in marriage to a man.
    I.
    Lit. (post-Aug. and rare):

    Vitellii filiam,

    Suet. Vesp. 14:

    lex (Augusti) de maritandis ordinibus,

    i. e. imposing fines for celibacy in all classes, id. Aug. 34:

    lex Julia de maritandis ordinibus,

    Gai. Inst. 1, 178; Ulp. Fragm. 11, 20;

    pleonastically: matrimonia,

    i. e. to conclude, make, App. Dogm. Plat. p. 26.—Hence, absol., to marry, take a wife:

    maritandum principem suaderent,

    Tac. A. 12, 6.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of animals and plants.
    1.
    Pass.: maritari, to be coupled, i. e. to have a mate:

    tunc dicuntur catulire, id est ostendere, se velle maritari,

    Varr. R. R. 2, 10, 11.—
    2.
    To impregnate:

    (Zephyrus) glebas fecundo rore maritat,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 89; so in pass., to be impregnated:

    quae (feminae) ternae singulis (maribus) maritantur,

    Col. 8, 2, 12; Plin. 16, 25, 39, § 93; Sol. 23.—
    B.
    Of plants, to wed, i. e. to tie or fasten to another tree:

    adultā vitium propagine Altas maritat populos,

    Hor. Epod. 2, 10:

    ulmi vitibus maritantur,

    Col. 11, 2, 79; 4, 2, 1:

    maritandae arbores,

    id. 4, 1, 6; cf. id. 5, 6, 18.—Hence, mărītātus, a, um, P. a., of or pertaining to a wife.—Comic.: A. Pulchra dos pecunia est. P. Quae quidem non maritata est, yes, if not accompanied with a wife, Plaut. Ep. 2, 1, 12.— Subst.: mărītāta, ae, f., a wife, a married woman, Lact. 1, 11, 9.— Plur., opp. virgines, viduae, Hier. Ep. 77, n. 12.

    Lewis & Short latin dictionary > maritata

  • 10 marito

    mărīto, āvi, ātum, 1, v. a. [1. maritus], to give a husband to one; hence to wed, marry, give in marriage to a man.
    I.
    Lit. (post-Aug. and rare):

    Vitellii filiam,

    Suet. Vesp. 14:

    lex (Augusti) de maritandis ordinibus,

    i. e. imposing fines for celibacy in all classes, id. Aug. 34:

    lex Julia de maritandis ordinibus,

    Gai. Inst. 1, 178; Ulp. Fragm. 11, 20;

    pleonastically: matrimonia,

    i. e. to conclude, make, App. Dogm. Plat. p. 26.—Hence, absol., to marry, take a wife:

    maritandum principem suaderent,

    Tac. A. 12, 6.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of animals and plants.
    1.
    Pass.: maritari, to be coupled, i. e. to have a mate:

    tunc dicuntur catulire, id est ostendere, se velle maritari,

    Varr. R. R. 2, 10, 11.—
    2.
    To impregnate:

    (Zephyrus) glebas fecundo rore maritat,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 89; so in pass., to be impregnated:

    quae (feminae) ternae singulis (maribus) maritantur,

    Col. 8, 2, 12; Plin. 16, 25, 39, § 93; Sol. 23.—
    B.
    Of plants, to wed, i. e. to tie or fasten to another tree:

    adultā vitium propagine Altas maritat populos,

    Hor. Epod. 2, 10:

    ulmi vitibus maritantur,

    Col. 11, 2, 79; 4, 2, 1:

    maritandae arbores,

    id. 4, 1, 6; cf. id. 5, 6, 18.—Hence, mărītātus, a, um, P. a., of or pertaining to a wife.—Comic.: A. Pulchra dos pecunia est. P. Quae quidem non maritata est, yes, if not accompanied with a wife, Plaut. Ep. 2, 1, 12.— Subst.: mărītāta, ae, f., a wife, a married woman, Lact. 1, 11, 9.— Plur., opp. virgines, viduae, Hier. Ep. 77, n. 12.

    Lewis & Short latin dictionary > marito

  • 11 con-locō (coll-)

        con-locō (coll-) āvī, ātus, āre,    to set right, arrange, station, lay, put, place, set, set up, erect: sine tumultu praesidiis conlocatis, S.: rebus conlocandis tempus dare, Cs.: lecticae conlocabantur: sedes ac domicilium: chlamydem, ut pendeat apte, O.: eam in lectulo, T.: in navi: Herculem in concilio caelestium: in his locis legionem, Cs.: insidiatorem in foro: iuvenem in latebris, V.: tabulas in bono lumine: supremo In monte saxum, H.: signa in subsidio artius, S.: colonos Capuae: se Athenis, settle: oculos pennis, O.: ibi praesidium. Cs.: exercitum in provinciam, S.: comites apud hospites, to quarter: ante suum fundum insidias: castra contra populum R.: cohortīs advorsum pedites, S.: inter mulieres filium.—To give in marriage: Quocum gnatam, T.: alicui filiam, N.: filiam in familiā: propinquas suas nuptum in alias civitates, Cs.—Of money or capital, to lay out, invest, advance, place, employ: in eā provinciā pecunias: ut in eo fundo dos conlocaretur: patrimonium suum in rei p. salute. — Fig., to place, set, station, dispose, order, arrange, occupy, employ, put: aedilitas recte collocata: ut rebus conlocandis tempus daretur, Cs.: verba conlocata, i. e. to arrange in sentences: res in tuto ut conlocetur, T.: sese in meretriciā vitā, employ: in animis vestris triumphos meos: adulescentiam suam in amore, spend: alqm ad Pompeium interimendum: senatum rei p. custodem. — To invest, store: apud istum tam multa pretia ac munera: (ut pecunia) sic gloria et quaerenda et conlocanda ratione est.

    Latin-English dictionary > con-locō (coll-)

  • 12 marītō

        marītō —, —, āre    [1 maritus], to wed, marry: maritandum principem suaderent, Ta.—Of plants: vitium propagine pōpulos, i. e. binds fast, H.
    * * *
    maritare, maritavi, maritatus V
    marry, give in marriage

    Latin-English dictionary > marītō

  • 13 disponso

    disponsare, disponsavi, disponsatus V
    give in marriage; (desponso)

    Latin-English dictionary > disponso

  • 14 mando

    1.
    mando, āvi, ātum, 1, v. a. [manusdo], to commit to one's charge, to enjoin, commission, order, command (syn.: praecipio, edico); constr. alicui aliquid, with ut, ne, the simple subj., or with inf. (class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Alicui aliquid:

    tibi de nostris rebus nihil sum mandaturus per litteras,

    Cic. Fam. 3, 5, 1:

    praeterea typos tibi mando,

    id. Att. 1, 10, 3:

    si quid velis, huic mandes,

    Ter. Phorm. 4, 4, 7:

    L. Clodio mandasse, quae illum mecum loqui velles,

    Cic. Fam. 3, 4, 1:

    alicui mandare laqueum,

    to bid go and be hanged, Juv. 10, 57.—With ellipsis of dat.:

    tamquam hoc senatus mandasset,

    Cic. Verr. 2, 4, 39, § 84:

    excusationem,

    Suet. Oth. 6:

    haec ego numquam mandavi,

    Juv. 14, 225.—
    (β).
    With ut or ne:

    Voluseno mandat, ut, etc.,

    Caes. B. G. 4, 21:

    mandat ut exploratores in Suebos mittant,

    id. ib. 6, 10, 3:

    Caesar per litteras Trebonio magnopere mandaverat, ne, etc.,

    id. B. C. 2, 13.—
    (γ).
    With simple subj.:

    huic mandat, Remos reliquosque Belgas adeat,

    Caes. B. G. 3, 11.—
    (δ).
    With object-clause:

    mandavit Tigranen Armeniā exturbare,

    Tac. A. 15, 2:

    non aliter cineres mando jacere meos,

    Mart. 1, 88, 10.—
    (ε).
    Impers. pass.:

    fecerunt ut eis mandatum fuerat,

    Vulg. Gen. 45, 21.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., to commit, consign, enjoin, confide, commend, intrust any thing to a person or thing:

    ego tibi meas res mando,

    Plaut. Cist. 4, 2, 54:

    bona nostra haec tibi permitto et tuae mando fidei,

    Ter. And. 1, 5, 61:

    ludibrio habeor... ab illo, quoi me mandavisti, meo viro,

    Plaut. Men. 5, 2, 32:

    (adulescens) qui tuae mandatus est fide et fiduciae,

    id. Trin. 1, 2, 80; 91; 99:

    aliquem alicui alendum,

    Verg. A. 3, 49:

    alicui magistratum,

    Caes. B. C. 3, 59:

    honores,

    Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81:

    filiam viro,

    to give in marriage, Plaut. Men. 5, 2, 32:

    aliquem aeternis tenebris vinculisque,

    Cic. Cat. 4, 5, 10:

    se fugae,

    to betake one's self to flight, Caes. B. G. 2, 24:

    fugae et solitudini vitam suam,

    Cic. Cat. 1, 8, 20:

    semen terrae,

    i. e. to sow, Col. 1, 7, 6:

    hordea sulcis,

    Verg. E. 5, 36:

    corpus humo,

    to bury, id. A. 9, 214:

    aliquid memoriae,

    Cic. Quint. 6, 24:

    litteris,

    to commit to writing, id. de Or. 2, 12, 52:

    scriptis actiones nostras,

    id. Off. 2, 1, 3:

    historiae,

    id. Div. 2, 32, 69:

    monumentis,

    id. Ac. 2, 1, 2:

    fruges conditas vetustati,

    to keep for a long time, to suffer to grow old, id. N. D. 2, 60, 151:

    Alcibiadem interficiendum insidiis mandare,

    Just. 5, 2, 5.— Absol.:

    Claudio mandante ac volente (opp. invito),

    Vop. Aur. 16, 2.—
    B.
    To charge a person to announce something, to send word to a person or place only poet. and in post-Aug. prose):

    mandare ad Pisonem, noli, etc.,

    Suet. Calig. 25:

    mandabat in urbem, nullum proelio finem exspectarent,

    sent word, Tac. A. 14, 38:

    ferre ad nuptam quae mittit adulter, quae mandat,

    Juv. 3, 46:

    senatui mandavit, bellum se ei illaturum,

    Eutr. 5, 5:

    consulantes, si quid ad uxores suas mandarent,

    Flor. 3, 3, 6.—P. a. as subst.: mandā-tum, i, n., a charge, order, commission, injunction, command.
    A.
    In gen.:

    ut mandatum scias me procurasse,

    have performed the commission, Cic. Att. 5, 7, 3:

    hoc mandatum accepi a Patre,

    Vulg. Joh. 10, 18.—More freq. in plur.:

    omnibus ei de rebus, quas agi a me voles, mandata des, velim,

    Cic. Fam. 3, 1, 2:

    dare mandata alicui in aliquem,

    id. ib. 3, 11, 5:

    dare alicui mandata, ut, etc.,

    id. Phil. 6, 3, 6:

    accipere ab aliquo,

    id. ib. 8, 8, 23:

    persequi,

    to perform, execute, fulfil, id. Q. Fr. 2, 14, 2:

    audire,

    id. Phil. 6, 4, 10:

    alicujus exhaurire,

    id. Att. 5, 1, 5:

    exponere in senatu,

    id. de Or. 2, 12, 49:

    exsequi,

    id. Phil. 9, 4, 9; Sall. J. 35, 5:

    facere,

    Plaut. As. 5, 2, 64; id. Bacch. 3, 3, 72:

    perficere,

    Liv. 1, 56:

    efficere,

    Sall. J. 58:

    facere,

    Curt. 7, 9, 17:

    deferre,

    to deliver, Cic. Att. 7, 14, 1:

    perferre,

    id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 18:

    neglegere,

    to neglect, not perform, Ov. H. 16, 303:

    fallere,

    id. M. 6, 696:

    haec mandata,

    Liv. 21, 54, 4: legatis occulta mandata data sint, ut, Just. 34, 1, 5.— Poet., with inf.:

    producetque virum, dabit et mandata reverti,

    and enjoin him to return, Ov. H. 13, 143.—
    B.
    Esp. as legal term.
    1.
    A commission constituting a mutual obligation; hence, in gen., a contract:

    mandatum constitit, sive nostra gratia mandamus, sive alienā: id est, sive ut mea negotia geras, sive ut alterius mandem tibi, erit mandati obligatio, et invicem alter alteri tenebimur,

    Gai. Inst. 3, 155 sqq.:

    itaque mandati constitutum est judicium non minus turpe, quam furti,

    i. e. for breach of contract, Cic. Rosc. Am. 38, 111:

    actio mandati,

    an action for the non-performance of a contract, Dig. 17, 1, 8, § 3.—
    2.
    An imperial command, mandate, Plin. Ep. 10, 110, 1; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 111:

    principum,

    Front. Aquaed. 3.—Esp. of the secret orders of the emperors:

    (Galba) mandata Neronis de nece sua deprenderat,

    Suet. Galb. 9; id. Tib. 52:

    occulta mandata,

    Tac. A. 2, 43:

    fingere scelesta mandata,

    id. ib. 2, 71; 3, 16; id. H. 4, 49.—
    C.
    In eccl. lang., the law or commandment of God:

    mandatum hoc, quod ego praecipio tibi hodie, non supra te est,

    Vulg. Deut. 30, 11:

    nec custodisti mandata,

    id. 1 Reg. 13, 13:

    maximum et primum mandatum,

    id. Matt. 22, 38.
    2.
    mando, di, sum (in the dep. form mandor, acc. to Prisc. p. 799 P.), 3, v. a. [akin to madeo, properly to moisten; hence], to chew, masticate (syn. manduco).
    I.
    Lit. (class.):

    animalia alia sugunt, alia carpunt, alia vorant, alia mandunt,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    asini lentissime mandunt,

    Plin. 17, 9, 6, § 54; Col. 6, 2, 14.— Poet.:

    (equi) fulvum mandunt sub dentibus aurum,

    i. e. champ, Verg. A. 7, 279:

    tristia vulnera saevo dente,

    i. e. to eat the flesh of slaughtered animals, Ov. M. 15, 92.—In part. perf.: mansum ex ore daturum, Lucil. ap. Non. 140, 14; Varr. ib. 12:

    omnia minima mansa in os inserere,

    Cic. de Or. 2, 39, 162:

    ut cibos mansos ac prope liquefactos demittimus,

    Quint. 10, 1, 19.—
    II.
    Transf., in gen., to eat, devour (mostly poet. and in postAug. prose): quom socios nostros mandisset impiu' Cyclops, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 817 P.; Enn. ap. Prisc. p. 683 P. (Ann. v. 141 Vahl.):

    apros,

    Plin. 8, 51, 78, § 210:

    Diomedes immanibus equis mandendos solitus objectare advenas,

    to throw to them for food, Mel. 2, 2.— Poet.: mandere humum (like mordere humum), to bite the ground, said of those who fall in battle, Verg. A. 11, 669; so,

    compressa aequora,

    Val. Fl. 3, 106: corpora Graiorum maerebat mandier igni, to be consumed, Matius in Varr. L. L. 6, § 95 Müll.
    3.
    mando, ōnis, m. [2. mando], a glutton, gormandizer: mandonum gulae, Lucil. ap. Non. 17, 16; cf. manduco.

    Lewis & Short latin dictionary > mando

  • 15 spondeō

        spondeō spopondī, spōnsus, ēre    [cf. σπένδω], to promise sacredly, warrant, vow, give assurance: promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, etc.: quis est qui spondeat eundum animum postea fore, L.: spondebant animis id (bellum) Cornelium finiturum, i. e. were entirely confident, L.: spondebo enim tibi, vel potius spondeo in meque recipio, eos esse M'. Curi mores: praemia, quae spopondimus: fidem, O.: legionibus agros: non si mihi Iuppiter auctor Spondeat, hoc sperem, V.—In law, to assume an obligation, promise solemnly, bind oneself, undertake: quis spopondisse me dicit? nemo: si quis quod spopondit... si id non facit, condemnatur. —In behalf of another, to engage, vouch, become security, enter bail: pro multis: et se quisque paratum ad spondendum Icilio ostendere, L.: Hic sponsum (me) vocat, H.: Fraudator homines cum advocat sponsum inprobos, Ph.— To make a wager of law, agree to a forfeit on failure to prove an assertion: eum illi iacenti latera tunderentur, ut aliquando spondere se diceret.—In public life, to engage, stipulate, agree, conclude, promise: spoponderunt consules, legati (in concluding peace), L.: quod spondendo pacem servassent exercitum, L.: hosti nihil spopondistis, civem neminem spondere pro vobis iussistis, L.: quid tandem si spopondissemus urbem hanc relicturum populum R.? L.— To promise in marriage, engage, betroth: quae sponsa est mihi, T.—Of things, to promise, forbode: nec quicquam placidum spondentia Sidera, O.: quod prope diem futurum spondet fortuna vestra, L.
    * * *
    I
    spondere, spepondi, sponsus V INTRANS
    promise, give pledge/undertaking/surety; contract to give/take in marriage
    II
    spondere, spopondi, sponsus V INTRANS
    promise, give pledge/undertaking/surety; contract to give/take in marriage

    Latin-English dictionary > spondeō

  • 16 despondeo

    I
    despondere, despepondi, desponsus V TRANS
    betroth, promise (woman) in marriage; pledge, promise; despair/yield/give up
    II
    despondere, despondi, desponsus V TRANS
    betroth, promise (woman) in marriage; pledge, promise; despair/yield/give up
    III
    despondere, despopondi, desponsus V TRANS
    betroth, promise (woman) in marriage; pledge, promise; despair/yield/give up

    Latin-English dictionary > despondeo

  • 17 re-mittō

        re-mittō mīsī, missus, ere,    to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return: mulieres Romam: paucos in regnum, Cs.: partem legionum in sua castra, Cs.: librum tibi: pila intercepta, hurl back, Cs.: tractum de corpore telum, O.: cogebat (equos) calces remittere, i. e. kick, N. —To send forth, give out, yield, emit, produce: Ut melius muriā, quod testa marina remittit, H.: nec umenti sensit tellure remitti (nebulas), O.: umorem ex se, V.: quod baca remisit olivae, H.—In law, with nuntium or repudium, to send a letter of divorce, dissolve marriage: uxori nuntium: repudium alteri (uxori), T.—To let go back, loosen, slacken, relax: ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse: habenas: frena, O.: vinclis remissis, O.: bracchia, i. e. let fall, V.: mella calor liquefacta remittit, melts, V.— Intrans, to decrease, relax, abate: si forte ventus remisisset, Cs.: pestilentia, L.: cum remiserant dolores pedum.—Fig., to send back, give back, return, restore: vocem nemora remittunt, V.: totidemque remisit Verba locus, O.: sonum acutum, H.: vestrum vobis beneficium, Cs.: hanc veniam cumulatam morte remittam, will repay, V.—To give up, reject, yield, resign, grant, concede. opinionem animo: si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto: remittentibus tribunis, comitia sunt habita, etc., yielding, L.: omnia tibi ista: quod natura remittit, Invida iura negant, O.: memoriam simultatium patriae, sacrifice, L.: Erycis tibi terga remitto, I give up, if you will, V.: suarum quoque rerum illis remisso honore, i. e. ascribed the honor to them, L.: ius, abandon their claim, L.: te mihi remittere atque concedere, ut consumerem, etc. Sed mora damnosa est nec res dubitare <*>emittit, permits, O. —To slacken, relax, relieve, release, abate, remit. omnes sonorum gradūs: per dies festos animum, L.: se, N.: ab religione animos, L.: superioris temporis contentionem, Cs.: diligentiam in perdiscendo, Cs.: studia remissa temporibus: belli opera, L.: pugnam, S.: urguent tamen et nihil remittunt: cum se furor ille remisit, O.: horam de meis legitimis horis: aliquid ex pristinā virtute, Cs.: nihil ex arrogantiā, Ta.: de tributo remiserunt, L.: fortissimis remittere de summā.—To cease, refrain, omit: remittas iam me onerare iniuriis, T.: quid ubique hostis ageret, explorare, S.: Quid Cantabar cogitet, Quaerere, H.—To give free course, leave unrestrained: animi appetitūs, qui tum remitterentur, tum continerentur.—Of a penalty, to remit, pardon, remove, abate, grant exemption from: multam: poenam tibi, L.: sibi poenam magistri equitum, remit at their intercession, L.: pecunias, quas erant in publicum polliciti, Cs.

    Latin-English dictionary > re-mittō

  • 18 remitto

    rĕ-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return (class. and very freq.; cf. reddo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Al. Redde mihi illam (filiam)... Non remissura es mihi illam?... non remittes? Me. Non remittam! Plaut. Cist. 2, 1, 29 sq.:

    a legione omnes remissi sunt domum Thebis,

    id. Ep. 2, 2, 22:

    aliquem domum,

    Caes. B. G. 1, 43 fin.; 4, 21; 7, 4 fin.; id. B. C. 3, 27 fin.:

    mulieres Romam,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    paucos in regnum,

    Caes. B. C. 2, 44:

    Fabium cum legione in sua hiberna,

    id. B. G. 5, 53:

    partem legionum in sua castra,

    id. B. C. 3, 97:

    ad parentes aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 15:

    aliquem ad aliquem,

    id. Cas. 2, 8, 1; Cic. Fam. 16, 5, 1; Caes. B. C. 1, 24; 26:

    obsides alicui,

    id. B. G. 3, 8 fin.; Lucil. ap. Lact. 5, 14:

    is argentum huc remisit,

    Plaut. As. 2, 2, 69:

    librum tibi remisi,

    Cic. Att. 9, 9, 2: pila intercepta, to cast or hurl back, Caes. B. G. 2, 27; so,

    tractum de corpore telum,

    Ov. M. 5, 95:

    epistulam ad aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 43:

    litteras Caesari,

    Caes. B. G. 5, 47; cf.:

    scripta ad eum mandata per eos,

    id. B. C. 1, 10:

    naves ad aliquem,

    id. B. G. 5, 23; so,

    naves,

    id. B. C. 1, 27:

    obsides,

    id. B. G. 3, 8; 3, 29:

    nonne vides etiam, quantā vi tigna trabesque Respuat umor aquae?.. Tam cupide sursum revomit magis atque remittit,

    drives back, Lucr. 2, 199; so,

    aquas longe (cautes),

    Sen. Hippol. 583:

    calces (equi),

    i. e. kick out behind, Nep. Eum. 5, 5.—
    b.
    To send forth from itself, give out, yield:

    ut melius muriā, quam testa marina remittit,

    gives forth, yields, Hor. S. 2, 8, 53:

    muriam,

    Col. 12, 9 init.:

    minimum seri,

    id. 12, 13:

    umorem (humus),

    id. 12, 15 init.:

    aeruginem (vasa aenea),

    id. 12, 20, 2:

    nec umenti sensit tellure remitti (nebulas),

    Ov. M. 1, 604:

    umorem ex se ipsa remittit,

    Verg. G. 2, 218:

    quod baca remisit olivae,

    Hor. S. 2, 4, 69:

    sanguinem e pulmone,

    Ov. P. 1, 3, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To let go back, to loosen, slacken, relax any thing strained, bound, rigid, etc. (syn. relaxo;

    opp. intendo, adduco): in agro ambulanti ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse,

    Cic. Div. 1, 54, 123; cf.:

    habenas vel adducere vel remittere,

    id. Lael. 13, 45:

    frena,

    Ov. M. 2, 191 (opp. retinere);

    6, 228: lora,

    id. ib. 2, 200; id. Am. 3, 2, 14; cf.:

    vela pennarum,

    Lucr. 6, 743:

    ira contractis, hilaritas remissis (superciliis) ostenditur,

    Quint. 11, 3, 79:

    quattuor remissis (digitis) magis quam tensis,

    id. 11, 3, 99:

    digitis,

    Ov. H. 19, 197:

    remissis,

    id. M. 4, 229: junctasque manus remisit;

    vinclis remissis, etc.,

    i. e. to loose, id. ib. 9, 314 sq.:

    digitum contrahens ac remittens,

    Plin. 11, 26, 32, § 94: bracchia, i. e. to let sink or fall down, Verg. G. 1, 202: remissas manus, sinking or failing, Vulg. Heb. 12, 12:

    frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit,

    dissolves again, melts, Verg. G. 4, 36; cf.:

    cum se purpureo vere remittit humus,

    opens again, thaws, Tib. 3, 5, 4:

    vere remissus ager,

    Ov. F. 4, 126. —
    b.
    To leave behind, produce:

    veluti tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235.—
    c.
    Jurid. t. t.: remittere nuntium or repudium, to send a bill of divorce, to dissolve a marriage or betrothal; v. nuntius and repudium.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to send back, give back, return, restore, dismiss, remove, etc.:

    (specula) simulacra remittunt,

    Lucr. 4, 337 Lachm.:

    vocem late nemora alta remittunt,

    Verg. A. 12, 929; cf.:

    totidemque remisit Verba locus,

    Ov. M. 3, 500:

    chorda sonum... remittit acutum (with reddere),

    Hor. A. P. 349:

    vos me imperatoris nomine appellavistis: cujus si vos paenitet, vestrum vobis beneficium remitto, mihi meum restituite nomen,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    quin etiam ipsis (imperium) remittere,

    id. B. G. 7, 20: integram causam ad senatum remittit, refers, Tac. A. 3, 10:

    a quibus appellatum erit, si forte ad eosdem remittemur,

    Quint. 11, 1, 76; 12, 10, 21:

    veniam,

    to return, repay, Verg. A. 4, 436:

    quae nisi respuis ex animo longeque remittis,

    Lucr. 6, 68; cf.:

    opinionem animo,

    to dismiss, reject, cast off, Cic. Clu. 2, 6:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    resign it, id. Sull. 30, 84:

    utramque provinciam remitto, exercitum depono,

    id. Phil. 8, 8, 25:

    Galliam togatam,

    id. ib. 8, 9, 27.—
    2.
    In partic.
    a.
    (Acc. to I A. 2. a.) To slacken, relax, relieve, release, abate, remit (freq. and class.):

    omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

    Cic. Or. 18, 59; cf.:

    (sonorum vis) tum remittit animos, tum contrahit,

    id. Leg. 2, 15, 38: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed quibus relaxem ac remittam, relieve, recreate, refresh, id. Fragm. ap. Non. 383, 23:

    ut requiescerem curamque animi remitterem,

    id. Verr. 2, 4, 61, § 137:

    animum per dies festos licentius,

    Liv. 27, 31; and in a like sense with se, Nep. Alcib. 1 fin.;

    and mid.: mirum est, ut opusculis animus intendatur remittaturque,

    Plin. Ep. 7, 9, 13:

    animos a contentione pugnae,

    Liv. 5, 41:

    animos a certamine,

    id. 9, 12:

    animos a religione,

    id. 5, 25; cf.:

    nihil apud milites remittitur a summo certamine,

    id. 6, 24, 10:

    superioris temporis contentionem,

    Caes. B. C. 2, 14 fin.; cf. Cic. Brut. 55, 202:

    diligentiam in perdiscendo ac memoriam,

    Caes. B. G. 6, 14; cf.:

    curam et diligentiam remittunt,

    id. B. C. 2, 13:

    summum illud suum studium remisit,

    Cic. Brut. 93, 320:

    ea studia remissa temporibus revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    belli opera,

    Liv. 30, 3:

    bellum,

    id. 30, 23:

    pugnam,

    Sall. J. 60, 3 al.:

    urguent tamen et nihil remittunt,

    Cic. Fin. 4, 28, 77: equites petere ut sibi laxaret aliquid laboris;

    quibus ille, ne nihil remissum dicatis, remitto, etc.,

    Liv. 9, 16:

    cottidie aliquid iracundiae remittebat,

    Cic. Phil. 8, 6, 19; cf. id. Att. 10, 4, 2:

    aliquid de suo,

    id. Rab. Post. 11, 31:

    horam de meis legitimis horis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    aliquid de severitate cogendi,

    id. Phil. 1, 5, 12; 13, 17, 36:

    nihil de saevitiā,

    Tac. A. 6, 25 al.; cf. Caes. B. C. 3, 17:

    ex eo, quod ipse potest in dicendo, aliquantum remittet,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    aliquid ex pristinā virtute,

    Caes. B. C. 3, 28:

    aliquid ex curā verborum,

    Quint. 10, 7, 22; 7, 1, 22.—With ellipsis of aliquid, etc.:

    illum viris fortissimis remittere de summā non potuisse, te mulieri deterrimae recte remississe, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35, § 82; Liv. 4, 43, 11:

    de voluntate nihil,

    Cic. Brut. 5, 17:

    nihil e solito luxu,

    Tac. H. 3, 55:

    nihil ex arrogantiā,

    id. Agr. 27 al. — Impers.:

    tum aequo animo remittendum de celeritate existumabat,

    Caes. B. G. 5, 49.—
    (β).
    With inf., to cease, leave off, omit to do any thing (rare;

    not in Cic. or Cæs.): si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    neque remittit quid ubique hostis ageret explorare,

    Sall. J. 52, 5; cf.:

    quid bellicosus Cantaber cogitet, remittas Quaerere,

    Hor. C. 2, 11, 3.—
    (γ).
    With se, or mid., to relax, abate:

    ubi dolor et inflammatio se remiserunt,

    Cels. 4, 24 fin.; cf.:

    cum se furor ille remisit,

    Ov. H. 4, 51:

    quae (febres) certum habent circuitum et ex toto remittuntur,

    Cels. 3, 12; cf. under II.—
    (δ).
    Mid., to recreate one ' s self:

    eundem, cum scripsi, eundem etiam cum remittor, lego,

    Plin. Ep. 1, 16, 7; cf.:

    fas est et carmine remitti,

    id. ib. 7, 9, 9; cf.

    supra: animus remittatur,

    id. ib. 7, 9, 13.—
    (ε).
    To give free course to (opp. continere):

    animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,

    Cic. N. D. 2, 12, 34.—
    b.
    With respect to a person, to free one from any thing; to give up, grant, forgive, yield, resign, concede, surrender, sacrifice a thing to any one (= concedere, condonare); with acc. of the offence:

    Tranioni remitte quaeso hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    injuriam,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch:

    quare tum cito senex ille remisit injuriam?

    Sen. Contr. 2, 11, 1:

    ut ex animo tibi volens omne delictum remittam,

    App. M. 3, p. 137, 29; so freq. in late Lat., to remit, forgive a sin or offence:

    peccata,

    Vulg. Matt. 9, 2:

    blasphemia,

    id. ib. 12, 31:

    cogitationem,

    id. Act. 8, 22. — Freq. with acc. of the penalty:

    multam,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    poenam alicui,

    Liv. 40, 10, 9: ipso remittente Verginio ultimam poenam, id. 3, 59, 10; 8, 35, 1:

    omnia tibi ista concedam et remittam,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; cf. id. Ac. 2, 33, 106; and:

    alicui remittere atque concedere, ut, etc.,

    id. Planc. 30, 73: meam animadversionem et suppli cium... remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    quod natura remittit, Invida jura negant,

    Ov. M. 10, 330:

    si per populum Romanum stipendium remittatur,

    Caes. B. G. 1, 44:

    pecunias, quas erant in publicum Varroni cives Romani polliciti, remittit,

    id. B. C. 2, 21; cf. Liv. 42, 53: aedes (venditas) alicui, to give up, resign a purchase, Plaut. Most. 3, 2, 111:

    tempus vobis,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 30:

    ut patria tantum nobis in nostrum privatum usum, quantum ipsi superesse posset, remitteret,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    navem imperare debuisti ex foedere: remisisti in triennium: militem nullum umquam poposcisti per tot annos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    tibi remittunt omnes istam voluptatem et eā se carere patiuntur,

    resign that pleasure to you, id. de Or. 1, 58, 246:

    ut memoriam simultatium patriae remitteret,

    sacrifice to his country, Liv. 9, 38; cf.:

    privata odia publicis utilitatibus remittere,

    Tac. A. 1, 10:

    ut sibi poenam magistri equitum remitteret (dictator),

    that he would remit for their sake, Liv. 8, 35:

    dictator consulibus in senatu magnifice conlaudatis et suarum quoque rerum illis remisso honore, dictaturā se abdicavit,

    having been resigned in their favor, id. 7, 11:

    jus ipsi remittent,

    will abandon their claim, id. 6, 18, 7.— Absol.:

    remittentibus tribunis plebis comitia per interregem sunt habita,

    withdrawing their opposition, Liv. 6, 36, 3:

    de tributo remiserunt,

    id. 5, 12, 13; cf. Tac. A. 1, 8:

    si hoc ipsi remitti vellent, remitterent ipsi de maritumis custodiis,

    Caes. B. C. 3, 17.—
    (β).
    Poet., with inf., to allow, permit:

    sed mora damnosa est nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 376; cf.:

    (Fides) occulte saevire vetat, prodesse remittit,

    Claud. Laud. Stil. 2, 37. —
    II.
    Neutr., to decrease, abate (very rare, but class.):

    si forte ventus remisisset,

    Caes. B. C. 3, 26:

    imbres,

    Liv. 40, 33, 4:

    pestilentia,

    id. 2, 34, 6:

    cum remiserant dolores pedum,

    Cic. Brut. 34, 130; cf.:

    si remittent quippiam Philumenae dolores,

    Ter. Hec. 3, 2, 14:

    tumor remittens,

    Cels. 7, 18:

    vapor calidus primo non remittit propter levitatem,

    does not sink, Vitr. 8, 2.— Hence, rĕmissus, a, um, P. a. (acc. to I. A. 2. a.), slack, loose, relaxed, languid (opp. contentus, contendere):

    membra,

    Lucr. 5, 852.
    A.
    Lit.:

    ut onera contentis corporibus facilius feruntur, remissis opprimunt,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    vox, ut nervi, quo remissior, hoc gravior et plenior,

    Quint. 11, 3, 42:

    ridens Venus et remisso Filius arcu,

    Hor. C. 3, 27, 67:

    ammoniacum,

    i. e. liquid, Pall. 1, 41, 2; cf.

    adeps,

    Veg. 1, 11, 4. —
    B.
    Trop., relaxed, not rigid, strict, or hard, both in a good and bad sense.
    1.
    Mild, gentle, soft, indulgent, cheerful, good-humored, gay, etc. (syn.:

    lenis, mitis, dulcis): remissior ventus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    remissiora frigora,

    id. B. G. 5, 12 fin.:

    cantūs remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254; cf.:

    tum intentis tum remissis modis,

    Quint. 11, 3, 17:

    si me non improbissime Dolabella tractasset, dubitassem fortasse, utrum remissior essem, an summo jure contenderem,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    in eo sermone non remissi sumus,

    id. Fin. 3, 1, 2:

    remissus et subridens,

    Tac. Or. 11 init.:

    nisi magistratus valde lenes et remissi sint,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in ulciscendo remissior,

    id. Red. ad Quir. 7, 23:

    animus (with lenis),

    id. de Or. 2, 46, 193; cf.:

    remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo,

    i. e. most prone, Suet. Aug. 98:

    remissus et mitis,

    Plin. Ep. 3, 14, 5:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    Cic. Cael. 6, 13; cf. Suet. Galb. 14; id. Claud. 21:

    decorus est sermo senis quietus et remissus,

    Cic. Sen. 9, 28:

    remissius genus dicendi,

    id. Sest. 54, 115:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. Lael. 18, 66; cf.

    affectus,

    Quint. 10, 1, 73:

    egressiones dulces et remissae,

    id. 11, 3, 164: joci, gay, merry (opp. curae graves), Ov. M. 3, 319; cf.:

    remissiores hilarioresque sermones,

    Suet. Tib. 21:

    opus,

    Ov. Tr. 2, 547. —
    2.
    Slack, negligent, remiss (syn. languidus):

    esse remisso ac languido animo,

    Caes. B. C. 1, 21; cf.:

    nostris languentibus atque animo remissis,

    id. ib. 2, 14: dolus Numidarum [p. 1563] nihil languidi neque remissi patiebatur, i. e. no negligence, Sall. J. 53, 6; 88, 2:

    in labore,

    Nep. Iphic. 3, 1:

    oderunt agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    remissior in petendo,

    Cic. Mur. 26, 52:

    vita remissior,

    Suet. Tib. 52.—
    b.
    Lower, cheaper:

    remissior aliquanto ejus fuit aestimatio quam annona,

    below the market price, Cic. Verr. 2, 3, 92, § 214. — Hence, adv.: rĕ-missē (acc. to B. 1.), gently, mildly (with leniter, urbane;

    opp. severe, graviter, vehementer, etc.),

    Cic. de Or. 3, 26, 102; id. Cael. 14, 33; Col. 1, 8, 10; Quint. 10, 2, 23; 12, 10, 71; Suet. Claud. 30.— Comp., Cic. de Or. 1, 60, 255; id. Verr. 2, 4, 34, § 76; Quint. 9, 2, 91.— Sup. is not found.

    Lewis & Short latin dictionary > remitto

  • 19 despondeo

    dē-spondĕo, spondi, sponsum, 2 ( perf. despopondisse, Plaut. Trin. 3, 1, 2; plqpf. despoponderas, id. Truc. 4, 3, 51;

    with despondi,

    id. Aul. 2, 3, 4:

    despondisse,

    id. Trin. 5, 2, 9 et saep.), v. a., to promise to give, to promise, pledge.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (rarely):

    librum alicui,

    Cic. Att. 13, 12, 3:

    Syriam homini,

    id. ib. 1, 16, 8:

    domum, hortos, Baias sibi,

    id. ib. 11, 6, 6:

    imperium Orientis Romanis,

    Liv. 26, 37:

    consulatum,

    id. 4, 13: Tarpeias arces sibi (sc. diripiendas, with promittere), Luc. 7, 758.— Far more freq. and class.,
    B.
    In partic. t. t., to promise in marriage, to betroth, engage: qui spoponderat filiam, despondisse dicebatur, quod de sponte ejus, id est de voluntate exierat, Varr. L. L. 6, § 71 Müll.:

    filiam alicui,

    Plaut. Aul. 2, 2, 28; id. Rud. 4, 8, 5; Ter. Heaut. 4, 5, 36; Cic. Att. 1, 3 fin.; id. de Or. 1, 56, 239; id. Clu. 64, 179; Liv. 1, 26; 1, 39; Ov. M. 9, 715:

    vos uni viro,

    Vulg. 2 Cor. 11, 2 et saep.— Absol.:

    placuit despondi (sc. eam),

    Ter. And. 1, 1, 75; cf.:

    sororem suam in tam fortem familiam,

    Plaut. Trin. 5, 2, 9; and:

    filiam suam in divitias maxumas,

    id. Cist. 2, 3, 57. —Rarely with sibi: Orestillae filiam sibi, to espouse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 7.— Pass. impers.:

    intus despondebitur,

    Ter. And. 5, 6, 16.—
    2.
    Transf., facete:

    bibliothecam tuam cave cuiquam despondeas, quamvis acrem amatorem inveneris,

    Cic. Att. 1, 10, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    To promise, give up, devote to:

    spes reipublicae despondetur anno consulatus tui,

    Cic. Fam. 12, 9, 2:

    perjuria meritis poenis,

    Val. Fl. 7, 509.—
    B.
    With predom. idea of removing, putting away from one's self, to give up, yield, resign. So esp. freq. in Plaut.: animum, to lose courage, to despair, despond:

    ne lamentetur neve animum despondeat,

    Plaut. Mil. 1, 1, 6; 4, 2, 63; id. Merc. 3, 4, 29; id. Men. prol. 35; Varr. R. R. 3, 5, 6;

    in the same sense, animos,

    Liv. 3, 38; 26, 7; 31, 22;

    and simply, despondere,

    Col. 8, 10, 1:

    sapientiam,

    to despair of acquiring wisdom, Col. 11, 1, 11; cf.: nempe quas spopondi? St. Immo, quas despondi, inquito, have got rid of by promising, i. e. by being security for others, Plaut. Trin. 2, 4, 25 Ritschl (Fleck. dependi).

    Lewis & Short latin dictionary > despondeo

  • 20 dē-spondeō

        dē-spondeō spondī, spōnsus, ēre,    to promise to give, promise, pledge: librum alicui: Romanis imperium Orientis, L.—To promise in marriage, betroth, engage: ei filiam suam: virgo desponsa uni ex Curiatiis, L.: tibi Ianthen, O.: Desponsam esse dicito, call it an engagement, T.: intus despondebitur, T.—Fig., to betroth: spes rei p. despondetur anno consulatūs tui, i. e. is linked with. —To give up, yield, lose: animos, be despondent, L.

    Latin-English dictionary > dē-spondeō

См. также в других словарях:

  • marriage guidance — noun Help and advice given to people with marital problems • • • Main Entry: ↑marriage * * * marriage guidance UK US noun [uncountable] british advice given by a trained person to married people who are having problems in their relationship. The… …   Useful english dictionary

  • marriage — (n.) c.1300, act of marrying, entry into wedlock; also state or condition of being husband and wife; from O.Fr. mariage marriage; dowry (12c.), from V.L. *maritaticum (11c.), from L. maritatus, pp. of maritatre to wed, marry, give in marriage… …   Etymology dictionary

  • give — v. & n. v. (past gave; past part. given) 1 tr. (also absol.; often foll. by to) transfer the possession of freely; hand over as a present (gave them her old curtains; gives to cancer research). 2 tr. a transfer the ownership of with or without… …   Useful english dictionary

  • marriage — I (New American Roget s College Thesaurus) Legal union Nouns 1. marriage, matrimony, wedlock, union; intermarriage, nuptial tie, married state, bed and board, cohabitation, POSSLQ (person of the opposite sex sharing living quarters), wedded… …   English dictionary for students

  • marriage — n. 1 the legal union of a man and a woman in order to live together and often to have children. 2 an act or ceremony establishing this union. 3 one particular union of this kind (by a previous marriage). 4 an intimate union (the marriage of true… …   Useful english dictionary

  • Marriage licence — Marriage License from the State of Georgia A marriage license is a document issued, either by a church or state authority, authorizing a couple to marry. The procedure for obtaining a license varies between countries and has changed over time.… …   Wikipedia

  • give — [giv] vt. gave, given, giving [ME given (with g < ON gefa, to give), yeven < OE giefan, akin to Ger geben < IE base * ghabh , to grasp, take > L habere, to have: the special Gmc sense of this base results from its use as a substitute… …   English World dictionary

  • Marriage Act, 1961 (South Africa) — Marriage Act, 1961 Act to consolidate and amend the laws relating to the solemnization of marriages and matters incidental thereto. Citation Act No. 25 of 1961 Territor …   Wikipedia

  • Marriage in Pakistan — (Urdu: نكاح , عروس , شادی ,بیاہ ,عقد ,ازدواج) is a legal union between a man and a woman. Culturally, it is not only a link between the husband and wife, but also an alliance between their respective families. Because about 97% of Pakistan s… …   Wikipedia

  • Marriage Equality California — Founder(s) L.J. Carusone, Michael Thurber, Jim DeLaHunt, Molly McKay, Davina Kotulski Type 501(c)(3) Founded 1998 …   Wikipedia

  • Give — (g[i^]v), v. t. [imp. {Gave} (g[=a]v); p. p. {Given} (g[i^]v n); p. pr. & vb. n. {Giving}.] [OE. given, yiven, yeven, AS. gifan, giefan; akin to D. geven, OS. ge[eth]an, OHG. geban, G. geben, Icel. gefa, Sw. gifva, Dan. give, Goth. giban. Cf.… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»